Uncategorized

HET heeft op 14 maart actief meegedaan met het Gooise Klimaatalarm. Maar het is cruciaal om lokaal invulling te blijven geven aan klimaatacties.

Verschillende HET-ers waren paraat en hebben luid alarm geslagen. De landelijke actie vond in ruim veertig steden plaats. In Hilversum sloegen we met HET alarm met een van de HET-deelauto’s, die 5 minuten meegetoeterd heeft. De actie trok veel aandacht van de pers en in sociale media.

Aangezien dit alarm bedoeld was om mensen bij de verkiezingen klimaatbewust te laten stemmen, moeten we helaas constateren dat dit niet voldoende heeft geholpen. De linkerflank in de Tweede kamer die voor een steviger klimaatbeleid is, is niet gegroeid. Des te meer blijft het van cruciaal belang lokaal concreet invulling te geven aan klimaatacties, zoals energiebesparing, collectieve inkoop van isolatie en zonnepanelen en schoon rijden met de elektrische deelauto’s van HET.

Zonneparkeerplaats combineert energietechnieken; op weg naar WES

HET Coöperatie is afgelopen maand met een werkgroep van Kerkelanders gestart met het ontwerpen en uitwerken van een voorstel om een zonneparkeerplaats te realiseren in de wijk Kerkelanden. Dit is onderdeel van het streven naar een energieneutraal Kerkelanden, en vooral een opstap om verschillende energietechnieken te combineren.

Het gaat om opwekken van zonnestroom, laden op zonnestroom voor elektrische auto’s en ontladen (het zogenaamde bidirectionele laden, ofwel in twee richtingen, zowel laden als ontladen) en opslag van zonne-energie. De autobatterij en de vaste batterij geven samen extra opslagmogelijkheden.

Hiermee wordt de basis gelegd om daarna, als vervolgstap, te komen tot een Wijk Energie Systeem, ofwel WES. Daarbij worden ook huizen aangesloten, die direct uit de auto’s of de vaste batterij energie kunnen betrekken. En met hun zonnepanelen kunnen bijdragen aan het opladen natuurlijk. Dat is dan lokaal opgewekte zonnestroom, zodat zo min mogelijk elektriciteit van het net gehaald hoeft te worden. Zulke zogenaamde systeemintegratie zal een kernelement van de energietransitie worden.

De werkgroep is enthousiast begonnen, en wordt gevormd door drie Kerkelanders, die deels ook in het bestuur van de Ver-KEN zitten, de Vereniging Kerkelanden Energie Neutraal. We starten met een grove uitwerking.

De locatiebepaling in de wijk is een belangrijke vraag, waar we de wijkbewoners, via Ver-KEN en in een directe benadering, bij betrekken. Voor het project kijken we daarbij ook naar voorbeelden elders, zoals in Bloemendaal, Culemborg en Dronten.

Op 5 maart, vlak voor de opening, bezochten Jeroen Pool en Ron Spuijbroek (zie foto), die het project vanuit HET begeleiden, de Solar Parking Dronten. Esger Schouten van PetaWatts, die de opslag op die locatie regelt en ook de werkgroep in Kerkelanden begeleidt, leidde hen rond, een zeer inzichtgevende en leerzame ervaring.

Vragen of tips?
We horen die graag, via jeroen.pool@hetcooperatie.nl

800.000 zonnepanelen boven de snelwegen in ’t Gooi. Dat is het plan van Hilversummer Ron Spuijbroek om de energietransitie te versnellen. Zijn Masterplan Zonnesnelwegen biedt een uitweg uit het vastzittende proces rondom de Regionale Energie Strategie; de RES.

De zonneweg is ook toepasbaar in andere delen van Nederland en zelfs ver over de grens.

Het gaat om 300.000 zonnepanelen boven de A1 en 450.000 panelen boven de A27. Samen met panelen op parkeerhavens kom je op ongeveer 800.000 panelen voor de hele Gooi- en Vechtstreek. Deze zijn relatief eenvoudig, snel en kostenefficiënt te plaatsen.

De zonnesnelweg kan een vermogen opleveren van 8 Megawatt per kilometer snelweglengte. Ongeveer het equivalent van een zeer grote windturbine. Over 10 kilometer snelweg gaat het dus om 80 MW.

RES Gooi- en Vechtstreek
In de RES Noord-Holland-Zuid, en met name het gebied van de Gooi- en Vechtstreek, ligt er een enorme uitdaging om de energietransitie te laten slagen. Er zal heel creatief gezocht moeten worden naar locaties om voldoende zonne- of windenergie op te wekken.

Spuijbroek: ‘Als ik ‘t Gooi bekijk, dan constateer ik dat er een RES met heel veel zon- en heel veel windlocaties nodig zijn om de gestelde energiedoelen te behalen. We hebben ook in deze regio een combinatie van zonne- en windenergie nodig, anders gaan we niet aan de verplichtingen voldoen.

Met mijn plan maken we de noodzaak voor vele tientallen windturbines overbodig. Al blijven windturbines een nodige aanvulling op dit plan, vooral voor de opwek in de nacht en de zonarme perioden. Er zal steeds meer ingezet moeten gaan worden op flexibilisering van het energieverbruik en op energieopslag. De ambitie om een goed energiedekkend netwerk op te bouwen is nu te laag. Zo blijft het plaatsen van zonnepanelen op daken ook te sterk achter. Voor het plaatsen van zonnepanelen is voor de Gooi- en Vechtstreek berekend dat er, samen met andere maatregelen, ruim 900.000 zonnepanelen in 2030 noodzakelijk zijn. En die dekken dan nog maar een deel van het benodigde vermogen. Met de zonnesnelweg kan de RES vrijwel in één keer voldoen aan de doelen.

Door niet af te wachten maar nu oplossingen te realiseren, kun je voorkomen dat je als gemeentes, inwoners en bedrijven uiteindelijk van overheidswege gedwongen wordt om op aangewezen locaties veel hoge windturbines te plaatsen. Als we nu acteren dan hebben we kans op een goede wijn. Anders moet er veel water bij de wijn.’

Oplossingen
In het Masterplan worden de oplossingen die de zonnesnelweg biedt, opgenoemd. Een greep uit de vele voordelen:

– Er wordt geen grond onttrokken aan natuur, landbouw, veeteelt, recreatie en bebouwing.
– Het vergunning- en bouwproces kan relatief snel en eenvoudig plaatsvinden.
– Het vereist geen zware uitbreidingen van het elektriciteitsnet omdat de energie lokaal ingekoppeld wordt op het elektriciteitsnet; daar waar nu het verbruik is.
– Minder geluidsoverlast van het verkeer naar woonwijken en natuurgebieden;
– Minder verstoring van voertuigverlichting;
– Minder verspreiding van (fijn)stof;
– Geen horizonvervuiling;
– Gefaseerd toepasbaar op snelwegen, N-wegen en spoorwegen.
– Onder een zonnedak kun je verlichting veel efficiënter maken; met veel kleine ledlampen in plaats van grote masten met veel effect op de natuur. En door middel van slimme technologie kunnen de lampen net zoveel schijnen als per geval nodig is; als er bijvoorbeeld geen auto’s op de weg zijn, kunnen er minder of gedimde lampen licht geven. Het dure onderhoud aan alle masten en bekabeling vervalt.
– Er kan op een kostenefficiënte, flexibele manier apparatuur geplaatst worden om files en ongelukken te voorkomen, zoals filebegeleidingssystemen en snelheidscamera’s.
– Minder weersinvloeden en dus minder verkeershinder en een langere levensduur van het asfalt.

Nederland weer toonaangevend
Toepassingen van soortgelijke zonnewegen zijn er nog niet veel; Spuijbroek weet van het bestaan van enkele wegen in Azië en Californië. Door de modulaire constructie is het plan op veel plekken in Nederland en in de EU toepasbaar. Spuijbroek denkt dat Nederland met dit plan een flinke inhaalslag kan maken in de energietransitie en internationaal weer op de kaart kan komen te staan als innovatief en toonaangevend. Er is al belangstelling getoond door het Nationaal Programma Regionale Energiestrategie, een aantal RES-regio’s en andere organisaties. De volgende stap is het plan verder onder de aandacht van gemeenten en ook van Rijkwaterstraat te brengen.

Spuijbroek: ‘Met dit plan wil ik een duidelijk signaal afgeven aan vele andere regio’s: dit is haalbaar, mogelijk en financieel rendabel.’ Spuijbroek wil het basisontwerp ‘open source’ vrijgeven, waardoor elke constructeur ter wereld het kan gebruiken. Zo vergt het proces geen grote langdurige aanbestedingstrajecten en wordt de lokale economie versterkt.

Spuijbroek constateert echter dat ‘de politiek’ steeds meer risicomijdend en kopschuw is geworden voor nieuwe dingen. ‘Dat is nou net wat je niet moet hebben als je een heel land moet verduurzamen. Daardoor ga je innovatie missen. We hebben een houding nodig dat fouten maken weer mag. Je moet er met elkaar van leren. En je moet wel door: mouwen opstropen!’

Over Ron Spuijbroek:
Ron Spuijbroek werkte als zelfstandig adviseur op het gebied van onder meer energiemanagementsystemen en milieu-impactanalyses. Hij was als ICT en security expert onder meer werkzaam voor Rijkswaterstaat, de Nationale Politie, het Ministerie van BZK, AT&T en diverse internationale beveiligingsbedrijven in EMEA en Californië. Als actief lid van HET Coöperatie raakte hij betrokken bij de RES.

Bekijk het Masterplan Zonnesnelwegen
Download dit artikel over de Zonnesnelweg als Word-bestand

Zondag 14 maart wordt op tientallen locaties in Nederland een Klimaatalarm geslagen op initiatief van de landelijke Klimaatcrisis Coalitie. Ook in het Gooi/Hilversum laat een groot aantal organisaties van zich horen onder de noemer het Gooisch Klimaatalarm.

Het doel? Vlak voor de verkiezingen massaal van ons te laten horen. En Nederland oproepen om te stemmen voor een eerlijk en daadkrachtig klimaatbeleid. Laat alvast van je horen tijdens
het klimaatalarm en meld je aan!

Doe ook mee!
Er mogen niet meer dan de al aangemelde tweehonderd mensen op het Hilversumse Marktplein maar je kunt ook vanuit huis, online je steun geven. Laat zien dat we met veel zijn en meld je aan op: klimaatmars2021.nl . Vanaf 14:00 uur is er een programma met beelden uit het land, inspirerende sprekers en muziek.

Helpen met de voorbereidingen?
Wil je meehelpen met de voorbereidingen? Heel graag! We zoeken nog mensen
voor diverse klusjes. Meehelpen? Mail: Gooisch_Klimaatalarm@outlook.com
En deel jouw klimaatalarm oproep alvast via social media met #klimaatalarm

Organisatie
Het Gooisch Klimaatalarm in Hilversum wordt mede georganiseerd door Grootouders voor het Klimaat, de lokale / Gooische afdelingen van D66, GroenLinks, PvdA en SP, Milieudefensie, De Gooische energiecoöperaties, het netwerk van Hilversummers.nl, de AltijdWerkplaats in Bussum, ‘Maak het Lokaal’ in Hilversum, enkele Groene Kerken in Hilversum en Huizen en het Christelijk Spiritueel Centrum en natuurlijk individuele inwoners van ’t Gooi. Met ondersteuning van Hilversum100, het netwerk van duurzame doeners en Samen Sneller Duurzaam in Gooise Meren.

Hoe staat het met de Regionale Energie Strategie (RES) in Hilversum en hoe valt daar nog invloed op uit te oefenen? Wat kun je als energiecoöperatie of als klimaatbewuste Hilversummer doen om  het belang van een ambitieus energie-opwekbeleid beter tussen de oren te krijgen van de gemeenteraadsleden? En om draagvlak onder de bevolking te creëren voor meer opwekprojecten? Om hier meer inzicht in te krijgen, interviewde HET Aernoud Olde, vertegenwoordiger van de energiecoöperaties van Noord-Holland Zuid in de Provinciale RES-stuurgroep. 

Wat is de RES? De regio Gooi en Vechtstreek – en dus ook Hilversum – valt onder de Energieregio Noord-Holland Zuid. Net als andere energieregio’s moet Noord-Holland Zuid een Regionale Energie Strategie maken. Hierin staat hoe en waar de regio zonne- en windenergie wil opwekken. De regio heeft hiervoor in eerste instantie drie scenario’s geschetst waar een adviesgroep van vijftig inwoners een advies over heeft uitgebracht. En in de zomer van 2020 was de concept RES-NHZ klaar.

Met Aernoud Olde gaan we verder in op de stand van zaken en de mogelijkheden voor beleidsbeïnvloeding:

De eerste concept RES was ambitieuzer dan wat er nu op tafel ligt. Alle plannen voor windenergie en zonneweides zijn al vrijwel op voorhand doorgestreept. Hilversum komt nu met zonne-energie op het vliegveld.  Daarbij wordt ingezet op zonne-energie op grote geschikte daken en parkeerplaatsen. Ook wordt er gewerkt aan een regionale aanpak voor zonne-energie langs infrastructuur (bijvoorbeeld langs snelwegen en spoorlijnen). Op zich zeer nuttig, en het zijn zaken die we zeker maximaal moeten realiseren, maar voor onze energiebehoefte is dat onvoldoende.

HET VLIEGVELD

Gemeente: zon op vliegveld
Het vliegveld is op dit moment het enige RES-project in Hilversum dat op de rails staat.  Daar heeft de raad mee ingestemd en er is steun voor onderzoek naar de voorwaarden waaronder hier een project gerealiseerd kan worden, vooral ook over de huurtermijn. De gemeente verhuurt het vliegveld voor tien jaar. Het vliegveld wil een langere huurtermijn, zodat er voor langere termijn geïnvesteerd zal worden. Als dat niet gebeurt, komt er daar geen zonneproject. Er spelen allerlei dingen mee in dit verhaal, zoals ook de overlast van de vliegtuigen.

Omwonenden
Achthonderd omwonenden van het vliegveld hebben een enquête gekregen. Zij wonen vooral in Wijdemeren. De enquête is een van de drie poten onder de draagvlakcreatie.

Natuurorganisaties
De tweede poot is overleg met natuurorganisaties in de buurt van het vliegveld. Er wordt nu gekeken naar de vraag: ‘Hoe kunnen we ruimte voor de natuur maken, met een route voor dieren, én het vliegveld openhouden?’

Stakeholders
De derde tak is een breed overleg tussen stakeholders waaronder de vliegveldgebruikers en  energiecoöperaties. Een idee dat daar leeft, is om aan de Loosdrechtkant van het vliegveld en op het parkeerterrein laadpalen te plaatsen. Maar laadpalen vormen enkel een goede business case als ze ook gebruikt worden.

MEER PROJECTEN

Energiecoöperaties
Waar energiecoöperaties nu met name op in kunnen zetten, is meer projecten op de rails zetten. Het is het gebrek aan projecten waar we in Hilversum op vastlopen. De gemeente heeft gezegd: we moeten zonnepanelen op daken plaatsen. Maar dat lukt al jaren niet. De gemeente zal daarvoor de belemmeringen weg moeten nemen. Daar kunnen energiecoöperaties meer druk op uitoefenen.

Inwoners
En hoe kun je als klimaatbewuste inwoner nog invloed uitoefenen op de RES? In april en mei vergaderen de gemeenteraden over de vaststelling van de RES 1.0. Tot die tijd kun je inspreken in de raad en met ingezonden brieven aangeven dat je als inwoner voor meer duurzame energie-opwek bent. Daarvoor kunnen energiecoöperaties input leveren.

En 14 maart wordt er in vijfendertig steden een klimaatdemonstratie georganiseerd, ook in Hilversum. Dan kun je aan de samenleving en de politiek laten zien wat je belangrijk vindt.

Participatiecoalitie Noord-Holland
De Participatiecoalitie (PCNH) bestaat uit de MNH (Natuur en Milieufederatie Noord Holland) en energiecoöperaties (VEINH: Vereniging Energie Initiatieven Noord Holland).

Binnen de coalitie vinden gesprekken plaats over een verbreding van de horizon qua zoeklocaties. In Hilversum wilde de raad geen opwek in natuurgebieden, terwijl zelfs de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland wilde kijken naar de mogelijkheden. De zoekgebieden werden al doorstreept, voordat er gezocht was. Die geest van ‘we zijn faliekant tegen’, die moeten we doorbreken. Als we het niet eens onderzoeken, weet je ook niet waar je ‘nee’ tegen zegt. Het zou mooi zijn als we de raad kunnen laten onderzoeken of in en naast natuurgebieden zonnepanelen geplaatst kunnen worden, zonder dat je de natuur aantast. Er is vaak veel meer mogelijk dan je op voorhand denkt.

Men is nu nog bang voor überhaupt het noemen van een locatie als een zoekgebied; bang dat je dan geen nee meer kunt zeggen als er een plan komt. Er kan door de raad ook best gezegd worden: ‘Ook al hebben we vorige keer nee gezegd tegen zoekgebieden; laten we toch nog verder kijken.’ Zelfs als de gemeenteraden in april, mei of juni groen licht geven, dan zijn het nog geen definitieve projecten; dan zijn het definitieve zoekgebieden.

OVERTUIGEN

Overtuigend verhaal
We zullen met een overtuigender verhaal moeten komen waarom we ook hier in Hilversum meer moeten doen. De redenering is vooral geweest: ‘Onze natuur is zo speciaal; doe die opwek maar ergens anders.’. Dan zul je met argumenten moeten komen die belang en urgentie toekennen aan het hier opwekken van energie. Daar zijn we tot nu toe heel slecht in geweest. Mede omdat ook wij als energiecoöperaties de natuur juist ook heel belangrijk vinden. Dan kom je met te voorzichtige oplossingen die geen oplossing bieden voor de toekomst.

We moeten met z’n allen de gevaren het hoofd te bieden die toekomstige generaties boven het hoofd hangen: ongekende klimaatschade, economische en maatschappelijke ontwrichting en een forse aanslag op de biodiversiteit. Daarom moeten we ook bij onszelf te rade te gaan: zijn we werkelijk bereid om onze horizon te veranderen? En om natuurwaarden te veranderen om tot duurzame opwek te komen? En als we ja zeggen; wat zijn dan de argumenten op basis van we dat zouden willen doen? Dan heb je ook argumenten om anderen te overtuigen.

Voorlichting
Is er nog een rol voor windenergie weggelegd in ‘t Gooi? Dat ligt gevoelig en meer voorlichting is dan ook heel belangrijk. Zodat mensen goed en objectief kunnen vaststellen wat zo’n windmolen in de praktijk betekent. Het is ook belangrijk om het in perspectief te blijven zien. Als ik op de hei loop en woontorens zie, dan doet dat wat met mijn beleving van rust op de hei; dat is waar, maar die torens accepteren we wel. En auto’s veroorzaken ongeveer honderd keer meer vogeldoden. Problemen met laag frequent geluid zijn uit de lucht gegrepen. Excursies en webinars met experts zouden kunnen helpen.

HOE VERDER MET DE RES?

Stuurgroep van de Provinciale RES
Naar verwachting zal de gemeenteraad in juli 2021 een besluit nemen over de definitieve RES-NHZ 1.0. Na de vaststelling van RES 1.0, volgen, in perioden van twee jaar, de RES 2.0 en RES 3.0. Daarin worden ook mobiliteit en warmte opgenomen. In één groot traject, omdat de onderlinge afhankelijkheid groot is. Daar wordt op bestuurlijk niveau vorm aan gegeven.

Energiecoöperaties lopen het risico dat ze dan nog weinig invloed hebben, tenzij helder wordt dat zij cruciaal zijn om een groot deel van de bevolking te betrekken en over de angst voor verandering heen te krijgen. Energiecoöperaties en andere burgerinitiatieven kunnen een belangrijke rol spelen om de acceptatie van verandering te realiseren, mede wanneer we mensen mede-eigenaar maken van het probleem en van de oplossing, en wanneer we ervoor zorgen dat omwonenden ook gaan delen in de opbrengsten .

Het ziet er naar uit dat er een structuur komt binnen de overheid die richting gaat geven aan de energietransitie. Er is discussie in hoeverre de regie bij de overheid moet liggen, maar zonder regie gaat er nooit wat gebeuren. Regie kan ook inhouden dat  energiecoöperaties er een sleutelrol in spelen. Dat lijkt wel de oplossingsrichting om deze transitie te doorlopen.

CONTACT:

Vragen over het provinciale RES-proces?
Aernoud Olde: Aernoud.Olde@VEINH.nl

MEER INFORMATIE OVER DE RES:

-Bekijk het artikel op hetcooperatie.nl/reshilversum

– Wat is de RES?
Kijk voor een simpele uitleg naar deze animatie.

– Over de concept RES:
energieregionhz.nl/conceptRES
Persbericht. In de bijlage staat een kaart van de regio Gooi en Vecht met de zoekgebieden

– Over de RES Noord Holland Zuid:
energieregionhz.nl
energieregionhn.nl/app/uploads/2020/09/Bijlage-24-Participatiecoalitie_VEINH_NMF.pdf

– Over de Participatiecoalitie:
participatiecoalitie-nh.nl
mnh.nl
veinh.nl

– Over de RES in de Gooi en Vechtstreek:
www.regiogv.nl

– De RES in Hilversum:
aardgasvrij.hilversum.nl

– De adviesgroep van vijftig Hilversummers gaf advies over o.a. de concept RES-NHZ:
Advies Duurzame Energieopwekking – februari 2020
Overzicht vragen en antwoorden 1e bijeenkomst
Programma bijeenkomsten
Verslag 2e bijeenkomst
Leden adviesgroep duurzame energieopwekking

Er zijn weer twee nieuwe e-deelauto’s in Hilversum! Voor bijna alle inwoners uit Hilversum geldt nu dat een HET deelauto altijd dichtbij is. Er staan nu negen auto’s op de kaart: acht Nissan Leafs en een Tesla. Elektrisch deelrijden wordt zo steeds laagdrempeliger.

HET deelauto is behalve dichtbij en gemakkelijk, ook vaak veel voordeliger dan een eigen auto of een auto huren. En hoe meer deelnemers er zijn, hoe meer schonere en rustigere straten in Hilversum.

Beeld: de standplaatsen van HET deelauto